Als je op vakantie bent in Finland – of dat nu in de winter is, of in de zomer – hoort een saunabezoek daar eigenlijk wel bij. De Finnen hebben de sauna uitgevonden en zijn ook echt dol op naar de sauna gaan. Verreweg de meeste woningen – ook vakantiewoningen – hebben een sauna en daarnaast zijn er op allerlei plekken gemeenschappelijke sauna’s te vinden. Het is dus niet zo moeilijk om tijdens je vakantie in Finland een sauna te vinden om mee te doen met deze Finse gewoonte. Wil je echt een bijzondere sauna-ervaring, dan kun je ook een speciale sauna-avond boeken, zoals ik deed in Ylläs in Fins Lapland.
- Bekijk hier mijn top 10 mooiste plekken in Finland
- Hier vind je tips over wat je kunt doen in Finland en hier reisgidsen voor Finland
- Kijk hier voor adresjes om te overnachten in Finland
- Lees hier over de mogelijke routes naar Finland
- Hier verzamel ik mooie reizen naar Finland van verschillende reisorganisaties en hier actuele kortingen en gratis extra’s
Naar de sauna bij Rönölä
Mijn Finse sauna-avond vond plaats bij Rönölä, niet zo ver van Ylläs. Het is al midden op de avond als ik het terrein op kom lopen en het zonlicht wordt weerspiegeld in het meer. Wat ben ik op een mooie plek terechtgekomen!
Ik word – nadat ik de muggen buiten heb gelaten en mijn schoenen heb uitgetrokken – verwelkomd in een oude houthakkerswoning. Tot halverwege de jaren 60 van de 20e eeuw verbleven in deze ene ruimte wel 30 houthakkers. Ook voor hen speelde de sauna een belangrijke rol wat betreft ontspanning naast het keiharde werken, maar ook voor hun persoonlijke hygiëne en het wassen van hun kleding.
De blokhut is al 3x verplaatst voordat hij hier kwam te staan. Omdat de balken gecodeerd zijn, kan de hele blokhut uit elkaar worden gehaald en ergens anders weer in elkaar worden gezet. Als je goed kijkt, kun je zien dat de deur eerst aan de andere kant zat. De plek waar de deur vroeger zat, is provisorisch dichtgemaakt. Zo slordig zelfs, dat iemand de ruimte daardoor maar een rommeltje vond – en zo zou je rönölä dan ook kunnen vertalen. Een rommeltje. Maar wel een fijn rommeltje.
Om de weldadige effecten van een saunabezoek kracht bij te zetten, krijg ik eerst een drankje met gember en sparrentop erin – volgens mijn gastvrouw Anne de antibiotica van de Sami.
Daarna is het tijd om me uit te kleden. Ik ben bij Rönölä met een gemengde groep (heren en dames) en we mogen zelf bepalen of we wel of geen badkleding willen dragen tijdens deze sauna-avond. We kennen elkaar niet zo goed, dus we kiezen voor wel. Het oude houthakkersverblijf wordt de gemeenschappelijke kleedkamer voor de dames, de heren trekken zich terug in de kamer waar de opzichter vroeger verbleef. Handdoeken liggen voor ons klaar, net als plastic instapschoenen waarop we heen en weer kunnen lopen tussen de kleedkamer, de verschillende sauna’s, het toiletgebouw en het meer.
Traditionele Finse sauna
In de eerste sauna krijgen we nog wat uitleg over de rol die de sauna speelt in het dagelijkse leven in Finland. Het is echt zo dat Finnen gek zijn op de sauna. Sommige Finnen gaan elke dag naar de sauna, maar vrijdag en zaterdag zijn de populairste dagen om de tijd te nemen voor een saunasessie. De sauna is niet alleen een plek om in stilte te genieten, maar ook een plek om bij te praten en een biertje te drinken (er is zelfs speciaal saunabier). In de zakenwereld en de politiek worden niet zelden belangrijke deals gesloten in de sauna.
Vroeger was de sauna de schoonste plek van het huis. Vandaar dat er ook geboortes plaatsvonden. Zelfs de lichamen van overledenen werden er bewaard tot de begrafenis – in dat geval zonder de sauna te verwarmen natuurlijk. Tegenwoordig wordt naar de sauna gaan vooral gezien als ontspannende en sociale bezigheid, hoewel er zeker ook gezondheidsvoordelen aan worden toegeschreven.
Duik in het meer
Als ik in Nederland naar de sauna ga, koel ik meestal af door middel van een koude douche. Maar niks is toch lekkerder dan zo vanuit de sauna naar een meer lopen om daar af te koelen en wat te zwemmen. En als het toch niet donker wordt buiten dankzij de middernachtzon, kun je dit tot heel laat in de avond blijven doen natuurlijk.
Finse rooksauna
Na deze frisse duik ging ik de tweede sauna van Rönölä proberen: de rooksauna. Daar had ik wel vaker over gehoord, maar ik had nog nooit de gelegenheid gehad om zo’n rooksauna ook echt zelf te ervaren. Rooksauna’s zijn namelijk best zeldzaam (ze branden vaker af dan gewone sauna’s) en bovendien ingewikkeld in het gebruik. Het zijn houtgestookte sauna’s zonder schoorsteen. Eerst moeten ze maar liefst 24 uur opwarmen, waarbij de ruimte vol met rook komt te staan. Daarna wordt de deur opengezet om de rook eruit te laten. Ook de eerste opgieting gebeurt met de deur open – dat is om de co2 naar buiten te laten. Dan kan de deur dicht en kun je de rooksauna gebruiken. De rookaanslag blijft wel achter op de banken en vooral op het plafond van de sauna. Je kunt dan ook wat zwarte vlekken oplopen als je een rooksauna in gaat. Neem zeker een kleedje mee om op te zitten en met je rug tegenaan te leunen.
En naar welke sauna je ook gaat, het is altijd belangrijk om genoeg te drinken tijdens je sauna-sessie. Je verliest namelijk door het zweten een heleboel vocht. Als je dat niet weer aanvult, kun je uitdrogingsverschijnselen krijgen, zoals hoofdpijn.
Wassen in de sauna
Wat ik niet wist, is dat sauna’s ook werden en worden gebruikt om je in te wassen. Als afsluiter van mijn sauna-avond bij Rönölä heb ik dit zelf ook gedaan. In de grote ketel naast de kachel in de eerste sauna wordt water verwarmd. Dat warme of zelfs hete water wordt vervolgens in een teil weer gemengd met koud water, om zo water van een aangename temperatuur te krijgen. Vervolgens neem je een soort klein teiltje met een steel eraan en giet je daarmee het warme water over jezelf heen. Dit doe je in de sauna en de vloer van deze sauna was daarop berekend: hij was van steen, met een geul erin voor de waterafvoer. Nog iets wat ik nog nooit had meegemaakt in de Finse sauna!
Ook naar de sauna in Ylläs?
Ik had mijn sauna-avond bij Rönölä dus niet willen missen. Wil jij ook naar de Finse sauna tijdens je verblijf in Ylläs? Op de website van Rönölä vind je alle mogelijkheden. In de winter kun je na een bezoek aan de sauna’s van Rönölä afkoelen in een wak in het ijs. Wil je in de winter naar Fins Lapland? Kijk dan eens bij deze winterreizen naar Ylläs.
Meer mogelijkheden om naar de sauna te gaan in Ylläs vind je op de website van Visit Ylläs.
Hier lees je wat ik nog meer deed toen ik in de zomer in Ylläs was. En had je mijn video over Levi en Ylläs al gezien? Die geeft je alvast een eerste indruk van hoe het is in Fins Lapland in de zomer. Voor meer video’s uit Finland kun je je abonneren als je wilt.
Ook in de zomer naar Levi en/of Ylläs? In dit Stralend Finland Magazine vind je al mijn tips over deze bestemmingen bij elkaar.
Binnenkort komt mijn reisgids over Zuid-Finland uit! Je kunt hem alvast reserveren:
Ik werd uitgenodigd om Ylläs te bezoeken voor Stralend Finland.
Deze pagina kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.
